درمنطه آذربایجان درحدود200نوع رقص شناسایی شده است که وجه تسمیه آن برچندین گونه نقل شده است
الف-بعضی رقصها بنام جواهرات نامگذاری شده است*مانند-رقص یاقوتی و رقص فیروزه ای
ب-بعضی رقصهابنام گلهانامگذاری شده*مانندرقص هیواگلی ورقص لاله لر وبنؤوشه رقصی
ج-بعضی رقصها بنام منطقه وخاستگاه مکانی آن نامگذاری شده است*مانندقازاقی و لزگی
د-بعضی رقصهابنام حیوانات وپرندگان نامگذاری شده*مانندرقص توراجی وگاموش باغاگیردی
ر-باتوجه به جغرافیای سالیان دور آذربایجان بعضی مناطق درزمانهای کهن ضمیمه آذربایجان بودندرقص آن
مناطق بنام آذربایجان شناخته میشود*مانندبعضی رقصهای گرجی وقزاقی
س-رقص مزه لی-این نوع رقص که بیشتر رقصهای آذری راشامل میشود اکثرا درصنعت سینما وتئاتر
کاربرد
فراوان داردوباتوجه به گستردگی رقص مزه لی اکثرا هنرمندان رقص های مهجوررابنام رقص مزه لی
معرفی
میکنندکه بهتراست بنام اصلیش معرفی شود
ث-بعضی رقصهانیز درموقعیت زمانی خاصی که بطور موسمی تکرار میشودنام گذاری شده است*مانندگلین آت
لاندی و بیگ گلدی
رقصین اجراسیندا رقصی ایفاائدن گرگ کامیل بیرآکتوراولسون
رقص زبانی گویاست ایفاگربایدباستفاده ازحس اتمالوژی بتوانداهداف رقص رابرمخاطب انتقال دهد
نام بعضی رقص های آذری
1-سئپیه/این رقص ازرقصهای ترکان باستان است.بیشتردر ترکیه وآذربایجان همچنین درمنطقه آناتولی وشمال
عراق رواج دارد.لازم به ذکراست این رقص بیشتر درمراسمات عروسی ترکان ایران ( بیگ
گلدی)اجرامیشود
2-هئیراتی/یاللی رقصی/این رقص باریتم سنگین شروع میشو دوباریتم تندپایان می پذیرد
3-ساری گلین/عروس موطلایی
4-آی بری باخ بئری باخ/رقص گروهی
5-جیرانی رقصی
6-کوراوغلی
7-خالاباجی
8-آسماکسمه
9-جوت چی
10-بختوری (گامیش باغاگیردی )
11-فرش قئراغی
12-اوچ بادام بیرگز
14-گول گز
15-دسمالی
16-هالایی
17-ساری باش
18-قاراباغ رقصی
19-آلچاگولی
20-هیواگولی
21-اوچ نومره رقصی
22-اون دورد نومره رقصی
23-آلتی نومره رقصی
24-اوزون دره رقصی/دره دراز
25-نعلبئکی
26-قئزئل گول/گل سرخ
27-رقص قشنگی
28-کئچی مه مه سی
29-رقص قازاقی
30-آتیلان رقصی
31-کینتو رقصی
32-خان چوبانی
33-شاطری/دراین نوع رقص ایفاگر موبه مو حرکات یک شاطر رااجرامی کند
34-مجسمه/دراین رقص آکتوردرحالت های معین باتوجه به ریتم موسیقی مجبوراست مانندمجسمه
درچندین صحنه خشک بماند.درآن صورت تماشاگران میتوانند انگشتر وساعت گردنبندوجوراب وسایروسایل
اوراغارت کنند.
35-عن نابی
36-شالاخوی/رقص انفرادی
37-'گئلین گئتیرمه رقصی/رقص گروهی
38-قایتاغی (لزگی)این رقص متعلق به قوم سلحشورلزگی است که جزءآذری ها هستند که درقدیم
شمشیر لزگی معروف بود دربعضی موارد رقاصان مردباشمشیربرهنه میرقصیدن
39-میرزه ای
40-نشان نی لاررقصی/ایفاگران این رقص4نفرمی باشد3مردو1زن پسرها حین رقصیدن سعی درجلب توجه دختررادارندودرپایان دختریکی ازپسرهاراانتخاب می کند
41-اوزوم درن رقصی/ایفاگران این رقص زن می باشند همگی درحالی که می رقصندزنبیل به دست میگیرندونقش چیدن انگورراایفامیکنند
42-پامبوخ توپلیان رقصی/این رقص بارقص فوق تفاوت جزئی داردامارقاصان واکثرآکتوررهامنطبق
بارقص اوزوم درن می باشد
43-ایکی آروادلی/خاستگاه این رقص روستای قره داغلی درشهرشکی می باشدایفاگران دو یا سه زن
تنها یک مرد می باشد.مرد 2 زنه است که زنان سعی درجلب توجه شوهرشان رادارندودرپایان زنان مرد
راباکتک از صحنه بیرون میکنند
44-نازائله مه/ایفاگراناین رقص یک زن ویک مردمیباشند-که بیشتردرمراسم پخش آش اجرامیشه
45-کسمه
46-پاپ ائله دی
47-قاین آنا رقصی/این نوع رقص گروهی است که تمام مجریان بایستی زن باشند.یک نفربه عنوان
عروس انتخاب میشود وقتی که شروع به رقصیدن می کندمادرشوهرش واردمجلس میشود برای اینکه
مادرشوهرعروس رابخاطررقصیدن مؤآخذه نکند گروه همگی شروع به رقصیدن میکند
48-قئت قئلدی رقصی/این نوع رقص ساده است وحرکات سخت درآن وجودندارد
49-قاضی قاضی رقصی/خاستگاه این رقص نخجوان است یک نفربه عنوان قاضی چماق بدست درمیدان
رقص هردستوری میدهد اجرا میشود
50-اوچی لار رقصی
51-قاسم آبادی
52-نازی نازی
53-کندیری
54-کوراوغلونون قایتارماسی
55-بیگ گلدی/این رقص هنگام ورودداما(بیگ)به مجلس عروسی بطورگروهی اجراءمی شود
56-جنگی رقصی
57-چات دادی
58-چال پاپاخ
59-دارتمایاخام جئرئلدی
60-چیت تومان
61-ته رئه که مه
62-میرواری رقصی
63-پهلوانی
64-بنؤوشه رقصی
65-دارچینی
66-گلین هاواسی
67-گلین آت لاندی/این رقص هنگام سوارشدن عروس به اسب برای رفتن به خانه داماداجرامی شد
68-رقص توراجی/توراج همان دراج نام پرنده است
69-یوردی یوردی/این رقص گروهی است که اکثرایفاگران آن زن است که همراه باآواز دسته جمعی
صورت می گیرد
70-قئسقانج اویناماسی
71-چوبان رقصی
72-یوز بیر
73-شاهسونی
74-شکی اویناماسی
75-لاله لررقصی
76-رقص یاقوتی
77-رقص فیروزه ای